Güneydoğu Anadolu Bölgesi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Git ve: kullan, ara

Başlığın diğer anlamları için, Güneydoğu (anlam ayrımı sayfasına bakınız.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi

Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir.Güneydoğu Torosların güneyinden Suriye sınırına kadar olan yerleri kaplar. Bölgede etli ve baharatlı yiyeceklere sahip olan zengin bir mutfak kültürüne sahiptir.
Konu başlıkları
[gizle]

* 1 Şehirleri
* 2 Coğrafya
o 2.1 Arazi Yapısı
* 3 İklim
o 3.1 Orta Fırat Bölümü
o 3.2 Dicle Bölümü
* 4 Bitki örtüsü
* 5 Ekonomi
o 5.1 Tarım ve hayvancılık
o 5.2 Sanayi
o 5.3 Yeraltı zenginlikleri
* 6 Dış bağlantılar

Şehirleri [değiştir]
Sıra↓ Kent↓ 1990 Sayımı↓ 2000 Sayımı↓ 2008 Sayımı↓ 2010 tahmini↓ Bağlı olduğu il↓
1 Gaziantep 603.434 853.513 1.175.042 1.640.714 Gaziantep
2 Diyarbakır 373.810 545.963 678.000 725.000 Diyarbakır
3 Şanlıurfa 276.528 385.588 472.238 500.000 Şanlıurfa
4 Batman 147.347 246.678 293.024 301.593 Batman
5 Adıyaman 100.045 178.538 191.627 197.014 Adıyaman
6 Kızıltepe 60.134 113.143 127.148 138.090 Mardin
7 Nusaybin 49.671 81.899 94.586 136.784 Mardin
8 Siverek 63.049 126.820 108.094 110.744 Şanlıurfa
9 Viranşehir 57.461 121.382 100.929 103.486 Şanlıurfa
10 Mardin 53.005 65.072 82.134 103.447 Mardin
11 Nizip 58.604 71.629 91.486 93.420 Gaziantep
12 Cizre 50.023 69.591 90.477 92.857 Şırnak
13 Siirt 49.671 74.110 88.296 90.568 Siirt
14 Silopi 23.430 51.199 70.670 73.449 Şırnak
Coğrafya [değiştir]
Arazi Yapısı [değiştir]

Bölgenin kuzey kesiminde Toros dağ sırasının güney yamaçları ile birlikte ikinci bir kıvrımlı dağ kuşağı uzanır. Bölgenin ortasında 1938 m yükseltiye sahip sönmüş Karacadağ Volkanı yer alır. Bölgenin batısında ise Gaziantep Platosu üzerinde yükselen Kartal Dağları önemli yükseklik yapar. İç kesimlere gidildikçe iklim karasallaşır.

Karadağ’ın batısında Harran, Suruç, Ceylanpınar ve Birecik ovaları yer alır. Dicle nehri ve kollarının toplandığı Diyarbakır Havzası geniş olmayan ancak çok verimli bir ovaya sahiptir.

Karacadağ’ın batısındaki Şanlıurfa, Gaziantep, Adıyaman platoları Fırat ve kolları tarafından derin bir şekilde yarılmıştır. Karacadağ’ın doğusu ise daha engebeli bir yapı gösterir. Bu bölümün güneyinde Mardin-Midyat Eşiği yer alır.

Bölgenin iki önemli akarsuyundan biri olan Fırat, kaynağını Doğu Anadolu Bölgesi’nden alır. Bölgede ise Toroslar’dan gelen Kahta ve Karadağ’dan gelen küçük akarsularla beslenir. Güneydoğu Toroslar’ın güneye bakan yamaçlarından birçok kol halinde çıkan Dicle Nehri ise bölgenin diğer önemli akarsuyudur. Her iki akarsu da Basra Körfezi’ne sularını boşaltırlar.

Bölgede doğal oluşumlu göl yoktur. Ancak Fırat ve Dicle üzerinde kurulmuş baraj gölleri bulunmaktadır. Bölgenin ve ülkenin 2. en büyük baraj gölü olan Atatürk Barajı bu bölge sınırları içinde yer alır.
İklim [değiştir]
Orta Fırat Bölümü [değiştir]

Bu bölümde Akdeniz iklimi görülür. Bölgenin içlerine doğru iklim karasallaşır. Kış sıcaklık ortalaması, Dicle Bölümü'ne göre daha yüksektir. Bölümün kış sıcaklık ortalaması 0 °C'nin altına pek düşmez. Yağış en fazla kış mevsiminde görülür. Yıllık yağış tutarı 700 mm dir. Yaz aylarında yağışların azalması ve sıcaklığın yüksek olması kuraklığı arttırmıştır. İç kesimlerde karasal iklim görülür..
Dicle Bölümü [değiştir]

Dicle Bölümü'nde karasal iklim etkilidir. Bölümde yazlar çok sıcak ve kurak, kışlar ise soğuktur. Bölümün yüksek kesimlerinde kar yağışları görülür. Kış mevsiminde sıcaklık 0°C nin altına düşer. Bölümdeki yıllık yağış miktarı 500-600 mm' dir.
Bitki örtüsü [değiştir]

Bölgenin doğal bitki örtüsü bozkırdır. İç Anadolu bozkırlarına göre çok fakirdir. Bölgede antropojen bozkırlarda geniş yer kaplamaktadır. Ormanların en az olarak kapladığı bölge olan Güneydoğu Anadolu`da mevcut ormanların büyük bölümüde tahrip edilmiştir.
Ekonomi [değiştir]

Coğrafi yönden GAP'ın (Güneydoğu Anadolu Projesi) giriş kapısı, sanayisi ve ticari hacmi ile de GAP kalkınmasında temel teşkil eden Gaziantep, ekonomik yönden çevresindeki 18 ili etkisi altında tutmaktadır.
Tarım ve hayvancılık [değiştir]

Bölge ekonomisi Gaziantep dışında tarım ve hayvancılığa dayanır. Geniş düzlüklerin olması bölgede tarım için büyük bir avantaj iken, yaz kuraklığının şiddetli olması üretimi olumsuz etki en çok ihtiyaç duyan bölge lös adı verilen çok verimli topraklar bulunur.Bölgenin Dünyada en bilinen tarım ürünü antepfıstığıdır.

Türkiye'de en çok yetişir. Ayrıca buğday, pamuk, keten, susam, nohut, zeytin, incir,karpuz,kırmızı mercimekte yetiştirilir. Bölgede ağırlıklı olarak küçükbaş hayvancılık yapılır. Çok az miktarda sığır da vardır.

....
Sanayi [değiştir]

Tamamen Gaziantep bölgesindedir.Diğer yerlerde sanayi üretimi yoktur.Gaziantep bölgesinde Tekstil,halı,makine,kuruyemiş,sentetik dokuma ve birçok sektör burada gelişmiştir.Pamuk ve elyaf ipliği üretiminde dünya 1.sidir.Ayrıca dünya pamuk piyasasını Gaziantep belirler.Halı üretiminde de dünya 1.sidir.Türkiyede ilk 500 e giren 15 e yakın sanayi kuruluşu vardır ve birçok yerli holding bugün türkiye piyasasında söz sahibidir.
Yeraltı zenginlikleri [değiştir]

Bölge yeraltı kaynakları bakımından oldukça zengin sayılabilir. fosfat ve linyitin yanında bölgede petrol de çıkarılır. Batman, Diyarbakır ve Kahta'da Türkiye'nin önemli petrol yatakları bulunur ve Batman rafinerisinin işlediği petrol bölgeden sağlanır.